Inhoudsopgave
Wat is dat toch met die Ieren? Het is net alsof we al die woorden hebben in zowel de Engelse als de Ierse taal en we ze gewoon moeten gebruiken; het is alsof we als kind geleerd hebben om nooit twee keer hetzelfde woord te gebruiken, vooral als je iemand probeert uit te schelden of neer te zetten.
En dan zijn we er natuurlijk ook nog bedreven in om het Engels van de koningin volledig uit elkaar te trekken en weer in elkaar te zetten op een manier die Shakespeare naar zijn woordenboek zou doen grijpen terwijl hij zich in zijn graf omdraait.
In dit artikel werpt journalist en zelfbenoemd woordkunstenaar Ger Leddin een "diepe en betekenisvolle" blik op enkele van de beste voorbeelden van Ierse vloeken.
Ok. Ten eerste, wat is een vloek precies? Volgens het woordenboek is het "de uitdrukking van een wens dat ongeluk, kwaad, onheil, etc., een persoon, groep, etc. overkomt. Een formule of amulet bedoeld om zulk ongeluk bij een ander te veroorzaken en de handeling van het reciteren van zo'n formule".
Nu zijn de Engelsen redelijk goed in het gebruik van hun eigen taal - dat zou ook wel moeten, tenslotte hebben zij die taal uitgevonden. En de Amerikanen hebben hun eigen draai gegeven aan Engelse scheldwoorden, maar geen van deze twee naties kan een kaarsje branden voor de Ieren als het aankomt op iemand daadwerkelijk kwaad toewensen. Misschien komt het door ons eeuwenoude geloof in pishogues, oude tovenarij en hekserij?
Hoe dan ook, laten we eens kijken naar een aantal opmerkelijke vloeken, te beginnen met de populairste.
1. 'Feck You' of 'Feck Off'.
Hoewel Feck is afgeleid van het andere meer vulgaire scheldwoord dat ook begint met een F en eindigt met een K, wordt het in Ierland zo vaak gebruikt dat het bijna is geëvolueerd tot een term van vertedering - zoals een moeder die zich tot haar mannelijke kind wendt en zegt "kom hier jij kleine fecker 'tot ik je knuffel".
Maar misschien als de moeder die hierboven werd genoemd beter op de hoogte was van de oorsprong van het woord, zou ze misschien twee keer nadenken voordat ze het gebruikt.
Feck, ook bekend als het goede F-woord en gebruikt om emoties uit te drukken als ergernis, ongeduld, verbazing of zelfs, zoals hierboven, genegenheid, is een eufemistisch substituut uit 1990 voor het slechte F-woord dat ook eindigt op een K, ja, je kent het wel, dat een etymologie heeft die honderden jaren teruggaat naar vroege Germaanse dialecten - Duits ficken (neuken); Nederlands fokken (fokken, verwekken);dialectaal Noors fukka (copuleren)
2. "Er zal nog warmte aan je kont zitten.
"There'll be heat to your arse yet," moet ik zeggen, is een van mijn favoriete manieren in Iers jargon om iemand te beledigen of te vervloeken, allemaal in één adem.
De uitdrukking wordt meer gebruikt in county Kerry dan ergens anders op het eiland en kan worden gebruikt als een dreigement, zoals bij het slaan van een kind, of als een wens aan een volwassene dat hij/zij in de hel terechtkomt.
Een vrij handige zin om te leren, vooral omdat terwijl de ontvanger probeert uit te zoeken wat je bedoelt, jij snel weg kunt komen.
3. "Moge je brullend sterven als de ezel van Doran.
Nu heb ik niet echt een idee wie Mr Doran was of wat precies de vroege ondergang van zijn kont veroorzaakte.
Ik kan me echter voorstellen dat deze ezel niet zachtjes die nacht is ingegaan, maar in feite een langzame en pijnlijke dood heeft geleden.
Om dit iemand toe te wensen kan als buitengewoon gemeen worden beschouwd en moet misschien van een veilige afstand worden gezegd.
4. "Moge het lam van God zijn hoef door het dak van de hemel bewegen en je in je reet naar de hel trappen".
Als je je verdiept in de Ierse beledigingen, is het eerste wat je opvalt dat hemel en hel een prominente plaats innemen.
Als je iemand beterschap wenst of uitbundig bedankt, zou je kunnen zeggen "moge je in de hemel zijn een uur voordat de duivel weet dat je dood bent".
Maar de bovenstaande vloek kan maar één ding betekenen en niet zo'n prettige.
5. "Moge u haastig trouwen en op uw gemak berouw hebben."
Afgezien van het feit dat ze hun slachtoffers een snelle reis naar de hel wensen, vinden de Ieren het ook leuk om het huwelijks- of seksleven van hun slachtoffers op de hak te nemen.
Vervloekingen als: moge je de run op je huwelijksnacht krijgen, of moge je trouwen met een vrouw die wind blaast als een steen uit een slinger, zouden in het westen van Ierland heel gewoon zijn.
Zoals Flan O Brien ooit schreef: "De gemiddelde Engelssprekende heeft aan 400 woorden genoeg, terwijl de Ierssprekende boer er minstens 4000 gebruikt.
Misschien is de reden dat wij als natie zo goed zijn in vloeken wel te danken aan het feit dat we twee talen in ons erfgoed hebben waarmee we een vloek kunnen uitspreken.
Hoe dan ook, dit zijn vijf veelvoorkomende vloeken die je - van een veilige afstand - kunt gebruiken om je vijanden kwaad te wensen.
Andere grote Ierse beledigingen zijn:
6. Je bent zo dik als mest maar slechts half zo nuttig.
7. Een gezicht dat ratten uit een schuur zou verjagen.
Zie ook: Byrne: betekenis van de achternaam, VERRASSENDE oorsprong, & populariteit, UITGELEGD8. Als werk een bed was, zou je op de vloer slapen.
9. Toen je geboren werd was je zo lelijk dat de verpleegster je moeder sloeg.
10. Je bent zo scherp als een strandbal.